نیترات در آب آشامیدنی | خطرات و تأثیرات بر سلامت

نیترات (NO₃⁻) یک ترکیب شیمیایی است که به‌طور طبیعی در خاک، گیاهان و آب یافت می‌شود. با این حال، استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی و فاضلاب‌های کشاورزی می‌تواند منجر به افزایش سطح نیترات در منابع آب شود. سازمان جهانی بهداشت (WHO) حداکثر سطح مجاز نیترات در آب آشامیدنی را 50 میلی‌گرم در لیتر (mg/L) تعیین کرده است تا از بروز مشکلاتی مانند متهموگلوبینمی (Blue Baby Syndrome) در نوزادان جلوگیری شود.

مطالعات نشان داده‌اند که مصرف آب آشامیدنی حاوی نیترات حتی در سطوح پایین‌ تر از حد مجاز می‌تواند با افزایش خطر ابتلا به سرطان، نقایص مادرزادی و مشکلات باروری مرتبط باشد. به‌ ویژه، در دوران بارداری، مصرف آب با سطح بالای نیترات می‌تواند به تشکیل ترکیبات نیتروزو (N-nitroso compounds) منجر شود که از عوامل سرطان‌زا هستند.

⸻

🔥 جوشاندن آب و افزایش غلظت نیترات

یکی از باورهای رایج این است که جوشاندن آب می‌تواند نیترات را از بین ببرد. اما تحقیقات نشان داده‌اند که جوشاندن آب باعث کاهش حجم آب می‌شود و در نتیجه غلظت نیترات افزایش می‌یابد. مطالعه‌ای نشان داد که جوشاندن آب با نیترات 50 میلی‌گرم در لیتر، غلظت آن را به حدود 54 میلی‌گرم در لیتر افزایش می‌دهد.

سازمان جهانی بهداشت نیز هشدار داده است که جوشاندن بیش از حد آب برای اطمینان از ایمنی میکروبی، می‌تواند باعث افزایش غلظت نیترات در آب شود.

⸻

✅ توصیه‌های کلیدی

•استفاده از منابع آب معتبر: از آب‌های معدنی یا تصفیه‌ شده از منابع معتبر استفاده کنید.

•اجتناب از جوشاندن طولانی‌مدت آب: برای اطمینان از ایمنی میکروبی، آب را فقط تا دمای جوش برسانید و از جوشاندن طولانی‌ مدت خودداری کنید.

•آگاهی از منابع نیترات: از منابع آب خود مطلع شوید و در صورت لزوم، آزمایش‌های لازم را انجام دهید.